Jerzmanice-Zdrój położone są pomiędzy bardziej znanymi i większymi miejscowościami – Złotoryją oraz Lwówkiem Śląskim. Niegdyś funkcjonowało tu uzdrowisko. Obecnie wieś znana jest z Kruczych Skał, wiszących torów oraz… zakładu poprawczego. To właśnie w pobliżu tej placówki odnajdziemy ciekawe ryty naskalne.
Zobacz też: Krucze Skały na Pogórzu Kaczawskim. Jedyny taki widok!
Płaskorzeźby w Jerzmanicach-Zdroju znajdują się na piaskowcowej skale nieopodal lokalnego sklepu spożywczego. Aby odnaleźć to miejsce należy wypatrywać fasady pokrytej charakterystyczną pomarańczową farbą. Niegdyś budynek stanowił majątek szlacheckiej familii, o którym dziś mówimy jako o Dolnym dworze. To właśnie z jedną z tutejszych wpływowych rodzin wiązane jest wyryte w piaskowcu przedstawienie. Ale po kolei!
Na pierwszy rzut oka skryta w cieniu budynku skała nie ma nic do zaoferowania. Wystarczy jednak nieco się do niej zbliżyć, aby dostrzec najokazalszą z płaskorzeźb. Ta znajduje się w centralnej części bryły i przedstawia stojącego mężczyznę wpisanego w prostą ramkę. Bardziej wnikliwa analiza wizerunku tej postaci może doprowadzić nas do wniosku, że była to osoba majętna, znacząca, nie tam jakiś pierwszy lepszy chłystek. Postać przyodziana jest w jakieś -chciałoby się rzec porządne- okrycie, a w prawej dłoni trzyma przedmiot przypominający berło. Nad całym przedstawieniem widnieje data 1550.
Już w 1741 roku pastor z Jerzmanowic, Jan Matthai wskazał, że wyrytą w skale postacią może być Wolfgang von Bock. I ta teza do dziś cieszy się największym uznaniem. Familia von Bock osiedliła się w miejscowości właśnie w XVI wieku i to do nich należał Dolny dwór. Wywołany Wolfgang był pierwszym znanym przedstawicielem rodu, a na dodatek kanclerzem księcia legnickiego Fryderyka II. Teza nabiera mocy w momencie, gdy powiążemy ze sobą datę ze skały z datą śmierci Wolfganga von Bock. Jest identyczna! To właśnie w 1550 roku kanclerz miał umrzeć w wyniku zarazy.
Kolejną z płaskorzeźb uwolnionych z piasokwca jest, tzw. głowa króla, znajdująca się w lewej części skały. Przedstawie jest dziś niewyraźne, jednak wprawne oko dostrzeże kontury twarzy i korony. Płaskorzeźba jest wiązana z księciem Fryderykiem II. Z okolei ostatni z rytów znajduje się w prawej dolnej części skały. Jest to okrąg z prawdopodobnie jakimś wizerunkiem, zatartym portretem. Niestety rozrastająca się roślinność skutecznie przysłoniła tą płaskorzeźbę.
Nie można jednoznacznie stwierdzić, czy płaskorzeźby w Jerzmanicach-Zdrój powstały równocześnie i czy główną z nich należy datować na 1550 roku. Być może fundator jedynie pragnął się odwołać do wydarzenia z przeszłości? Jeżeli jednak naskalne przedstawienia powstały w połowie XVI wieku, należy uznać je za jedne z najstarszych na Dolnym Śląsku!
Co możesz jeszcze zrobić?Obserwuj nasze konto na Instagramie! (klik)
Wspieraj nas na platformie patronite.pl! (klik)
Lub znajdź na naszej stronie podobne wpisy, o tu kawałeczek niżej 🙂
Jeszcze kawałek!
Turysta. Długodystansowiec. Eksplorator. Przez ostatnią dekadę przeszedł w górach ponad 20 000 km. Twórca projektu Górskie Wyrypy. Od 2013 roku promuje imprezy długodystansowe dla piechurów. Ma na koncie kilkadziesiąt startów w takich wydarzeniach. Sudety to jego mała ojczyzna. Je też lubi promować.
Bibliografia:
1) SGTS, t. 7 „Góry i Pogórze Kaczawskie”, red. M. Staffa
2) strona jerzmanice.zp.gov.pl
Prośba. Nauczcie się wszyscy nazwę wsi odmieniać. Jerzmanice-Zdrój, Jerzmanic-Zdroju, Jerzmanicom-Zdrój, Jerzmanice-Zdrój, Jerzmanicami-Zdrój, Jerzmanicach-Zdrój. Nie ma tam żadnych Jerzmanowic. Praktycznie każdy artykuł ma taki błąd.
Jerzmanicach-Zdroju*
Dzięki! 🙂