Jerzmanice-Zdrój położone są pomiędzy bardziej znanymi i większymi miejscowościami – Złotoryją oraz Lwówkiem Śląskim. Niegdyś funkcjonowało tu uzdrowisko. Obecnie wieś znana jest z Kruczych Skał, wiszących torów oraz… zakładu poprawczego. To właśnie w pobliżu tej placówki odnajdziemy ciekawe ryty naskalne.
Zobacz też: Krucze Skały na Pogórzu Kaczawskim. Jedyny taki widok!
Płaskorzeźby w Jerzmanicach-Zdroju znajdują się na piaskowcowej skale nieopodal lokalnego sklepu spożywczego. Aby odnaleźć to miejsce należy wypatrywać fasady pokrytej charakterystyczną pomarańczową farbą. Niegdyś budynek stanowił majątek szlacheckiej familii, o którym dziś mówimy jako o Dolnym dworze. To właśnie z jedną z tutejszych wpływowych rodzin wiązane jest wyryte w piaskowcu przedstawienie. Ale po kolei!
Na pierwszy rzut oka skryta w cieniu budynku skała nie ma nic do zaoferowania. Wystarczy jednak nieco się do niej zbliżyć, aby dostrzec najokazalszą z płaskorzeźb. Ta znajduje się w centralnej części bryły i przedstawia stojącego mężczyznę wpisanego w prostą ramkę. Bardziej wnikliwa analiza wizerunku tej postaci może doprowadzić nas do wniosku, że była to osoba majętna, znacząca, nie tam jakiś pierwszy lepszy chłystek. Postać przyodziana jest w jakieś -chciałoby się rzec porządne- okrycie, a w prawej dłoni trzyma przedmiot przypominający berło. Nad całym przedstawieniem widnieje data 1550.
Już w 1741 roku pastor z Jerzmanowic, Jan Matthai wskazał, że wyrytą w skale postacią może być Wolfgang von Bock. I ta teza do dziś cieszy się największym uznaniem. Familia von Bock osiedliła się w miejscowości właśnie w XVI wieku i to do nich należał Dolny dwór. Wywołany Wolfgang był pierwszym znanym przedstawicielem rodu, a na dodatek kanclerzem księcia legnickiego Fryderyka II. Teza nabiera mocy w momencie, gdy powiążemy ze sobą datę ze skały z datą śmierci Wolfganga von Bock. Jest identyczna! To właśnie w 1550 roku kanclerz miał umrzeć w wyniku zarazy.
Kolejną z płaskorzeźb uwolnionych z piasokwca jest, tzw. głowa króla, znajdująca się w lewej części skały. Przedstawie jest dziś niewyraźne, jednak wprawne oko dostrzeże kontury twarzy i korony. Płaskorzeźba jest wiązana z księciem Fryderykiem II. Z okolei ostatni z rytów znajduje się w prawej dolnej części skały. Jest to okrąg z prawdopodobnie jakimś wizerunkiem, zatartym portretem. Niestety rozrastająca się roślinność skutecznie przysłoniła tą płaskorzeźbę.
Nie można jednoznacznie stwierdzić, czy płaskorzeźby w Jerzmanicach-Zdrój powstały równocześnie i czy główną z nich należy datować na 1550 roku. Być może fundator jedynie pragnął się odwołać do wydarzenia z przeszłości? Jeżeli jednak naskalne przedstawienia powstały w połowie XVI wieku, należy uznać je za jedne z najstarszych na Dolnym Śląsku!
Co możesz jeszcze zrobić?Obserwuj nasze konto na Instagramie! (klik)
Wspieraj nas na platformie patronite.pl! (klik)
Lub znajdź na naszej stronie podobne wpisy, o tu kawałeczek niżej 🙂
Jeszcze kawałek!
Turysta. Długodystansowiec. Eksplorator. Co roku przemierza ponad 2000 km po górach, głównie Sudetach, które uważa za swoją małą ojczyznę. Twórca projektu Górskie Wyrypy, współorganizator górskich maratonów, górski przewodnik. Od 2013 roku promuje i wspiera imprezy długodystansowe dla piechurów. Ma na koncie ponad 30 startów w takich wydarzeniach.
Bibliografia:
1) SGTS, t. 7 „Góry i Pogórze Kaczawskie”, red. M. Staffa
2) strona jerzmanice.zp.gov.pl
Prośba. Nauczcie się wszyscy nazwę wsi odmieniać. Jerzmanice-Zdrój, Jerzmanic-Zdroju, Jerzmanicom-Zdrój, Jerzmanice-Zdrój, Jerzmanicami-Zdrój, Jerzmanicach-Zdrój. Nie ma tam żadnych Jerzmanowic. Praktycznie każdy artykuł ma taki błąd.
Jerzmanicach-Zdroju*
Dzięki! 🙂