płaskorzeźby w jerzmanicach-zdrój

Płaskorzeźby w Jerzmanicach-Zdroju na Pogórzu Kaczawskim. Niemal 500-letnie dzieło na Dolnym Śląsku!


Płaskorzeźby w Jerzmanicach-Zdroju na Pogórzu Kaczawskim, to nie lada gradka dla pasjonatów historii oraz zagadek. To też jeden z najstarszych tego typu obiektów na Dolnym Śląsku. Te nie do końca zbadane ryty naskalne, które prawdopodobnie powstały w średniowieczu, do dziś opowiadają nie jedną historię!
<div class="su-spacer" style="height:"10"px"></div><img src='data:image/svg+xml,%3Csvg%20xmlns=%22http://www.w3.org/2000/svg%22%20viewBox=%220%200%20800%20565%22%3E%3C/svg%3E' data-src="https://gorskiewyrypy.pl/wp-content/uploads/2020/06/płaskorzeźby-w-jerzmanicach-zdrój-4.jpeg" alt="płaskorzeźby w jerzmanicach-zdroju " width="600" height="1067" class="size-full wp-image-5597" /> Postać uwolniona z piaskowca z bliska
Jerzmanice-Zdrój położone są pomiędzy bardziej znanymi i większymi miejscowościami – Złotoryją oraz Lwówkiem Śląskim. Niegdyś funkcjonowało tu uzdrowisko. Obecnie wieś znana jest z Kruczych Skał, wiszących torów oraz… zakładu poprawczego. To właśnie w pobliżu tej placówki odnajdziemy ciekawe ryty naskalne.

Krucze Skały na Pogórzu Kaczawskim

Zobacz też: Krucze Skały na Pogórzu Kaczawskim. Jedyny taki widok!

Płaskorzeźby w Jerzmanicach-Zdroju znajdują się na piaskowcowej skale nieopodal lokalnego sklepu spożywczego. Aby odnaleźć to miejsce należy wypatrywać fasady pokrytej charakterystyczną pomarańczową farbą. Niegdyś budynek stanowił majątek szlacheckiej familii, o którym dziś mówimy jako o Dolnym dworze. To właśnie z jedną z tutejszych wpływowych rodzin wiązane jest wyryte w piaskowcu przedstawienie. Ale po kolei!

płaskorzeźby w jerzmanicach-zdroju
Budynek w którego cieniu skrywa się wyjątkowa skała

Na pierwszy rzut oka skryta w cieniu budynku skała nie ma nic do zaoferowania. Wystarczy jednak nieco się do niej zbliżyć, aby dostrzec najokazalszą z płaskorzeźb. Ta znajduje się w centralnej części bryły i przedstawia stojącego mężczyznę wpisanego w prostą ramkę. Bardziej wnikliwa analiza wizerunku tej postaci może doprowadzić nas do wniosku, że była to osoba majętna, znacząca, nie tam jakiś pierwszy lepszy chłystek. Postać przyodziana jest w jakieś -chciałoby się rzec porządne- okrycie, a w prawej dłoni trzyma przedmiot przypominający berło. Nad całym przedstawieniem widnieje data 1550.

płaskorzeźby w jerzmanicach-zdroju
Już w 1741 roku pastor z Jerzmanowic, Jan Matthai wskazał, że wyrytą w skale postacią może być Wolfgang von Bock. I ta teza do dziś cieszy się największym uznaniem. Familia von Bock osiedliła się w miejscowości właśnie w XVI wieku i to do nich należał Dolny dwór. Wywołany Wolfgang był pierwszym znanym przedstawicielem rodu, a na dodatek kanclerzem księcia legnickiego Fryderyka II. Teza nabiera mocy w momencie, gdy powiążemy ze sobą datę ze skały z datą śmierci Wolfganga von Bock. Jest identyczna! To właśnie w 1550 roku kanclerz miał umrzeć w wyniku zarazy.
płaskorzeźby w jerzmanicach-zdroju
Postać uwolniona z piaskowca z bliska

Kolejną z płaskorzeźb uwolnionych z piasokwca jest, tzw. głowa króla, znajdująca się w lewej części skały. Przedstawie jest dziś niewyraźne, jednak wprawne oko dostrzeże kontury twarzy i korony. Płaskorzeźba jest wiązana z księciem Fryderykiem II. Z okolei ostatni z rytów znajduje się w prawej dolnej części skały. Jest to okrąg z prawdopodobnie jakimś wizerunkiem, zatartym portretem. Niestety rozrastająca się roślinność skutecznie przysłoniła tą płaskorzeźbę.

ryty skalne w Sudetach
Wyrzeźbiona w skale „głowa króla” z upływem czasu jest co raz gorzej widoczna. Na zdjęciu po lewej stronie.

Nie można jednoznacznie stwierdzić, czy płaskorzeźby w Jerzmanicach-Zdrój powstały równocześnie i czy główną z nich należy datować na 1550 roku. Być może fundator jedynie pragnął się odwołać do wydarzenia z przeszłości? Jeżeli jednak naskalne przedstawienia powstały w połowie XVI wieku, należy uznać je za jedne z najstarszych na Dolnym Śląsku!

Co możesz jeszcze zrobić?

Obserwuj nasze konto na Instagramie! (klik)

Wspieraj nas na platformie patronite.pl! (klik)

Polub nasz profil na Facebooku!(klik)
Lub znajdź na naszej stronie podobne wpisy, o tu kawałeczek niżej 🙂
Jeszcze kawałek!

Bibliografia:

1) SGTS, t. 7 „Góry i Pogórze Kaczawskie”, red. M. Staffa
2) strona jerzmanice.zp.gov.pl

0 0 votes
Article Rating
Subscribe
Powiadom o
guest

3 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments
Dawid
Dawid
3 lat temu

Prośba. Nauczcie się wszyscy nazwę wsi odmieniać. Jerzmanice-Zdrój, Jerzmanic-Zdroju, Jerzmanicom-Zdrój, Jerzmanice-Zdrój, Jerzmanicami-Zdrój, Jerzmanicach-Zdrój. Nie ma tam żadnych Jerzmanowic. Praktycznie każdy artykuł ma taki błąd.

Dominik
Dominik
2 lat temu

Jerzmanicach-Zdroju*