Góry Ołowiane, to mały grzbiet górski zaliczany do Gór Kaczawskich w Sudetach Zachodnich. Grzbiet rozciąga się wzdłuż krętej doliny rzeki Bóbr. Na jego obszarze do dziś można zauważyć wiele reliktów dawnego górnictwa w postaci zapadlisk, kamieniołomów, czy sztolni. Sztolnie wapienia w Ciechanowicach stanowią wyjątkowy zabytek górnictwa.

Okolice Janowic Wielkich, Miedzianki oraz Ciechanowic są istnym rajem dla eksploratorów podziemnych wyrobisk. Można tu trafić na co najmniej kilkanaście takich obiektów. Obszar ten wykorzystywany był górniczo już w średniowieczu, a przez stulecia wydrążono tu wiele podziemnych chodników.

Sztolnie wapienia w Ciechanowicach, to wyjątkowe miejsce. W przeciwieństwie do licznych kopalni w okolicy, tutaj nie wydobywano rud metali. Przedmiotem prac górniczych na tym terenie był bowiem wapień krystaliczny, który pozyskiwano łącznie w kilku wyrobiskach. Surowiec ten transportowano w dół stromym zboczem, gdzie następnie poddawano go obróbce termicznej w miejscowym wapienniku. Dopiero po wypaleniu wapienia w piecu powstawał gotowy materiał, wykorzystywany głównie w budownictwie.

Sztolnia Wapienna

Otwór wejściowy do opisywanego zabytkowego obiektu znajduje się na zboczach góry Ciechanówka na wysokości 451 m n.p.m. Sam chodnik ma około 90 metrów długości i zwieńczony jest sporą komorą wydobywczą. Jego końcowy odcinek wyróżnia się ciekawą warstwą kalcytowych form naciekowych, która powstała na skutek silnego wypływu wody. Na spągu sztolni jeszcze w 2017 roku można było obserwować tory, którymi wywożono na powierzchnię urobek. W obiekcie można także trafić na ślady dawnych technik eksploatacji, m.in. ręcznie wiercone otwory strzałowe.

W sztolni występuje też unikatowy ekosystem. Wśród występujących tu gatunków grzybów, można wyróżnić także te owadobójcze (!), jak Isaria spp. i Beauveria bassiana. W 2017 roku opisywane miejsce zyskało rangę stanowiska dokumentacyjnego, a wlot do podziemi został zakratowany. Ustawiona przed nim tablica informuje, że „przebywanie w sztolni stanowi zagrożenie dla zdrowia z powodu możliwości zakażenia mikroorganizmami”. Przynajcie, że to dość ciekawa i nietypowa informacja!

Sztolnia „krótka”

To wyrobisko, do którego wlot znajduje się bezpośrednio nad „Wapienną”. Sztolnia jest drożna na odcinku około 10 metrów. Dalej następuje zawał z widoczną drewnianą obudową przygniecioną kamieniami i ziemią. Można domniemać, że za zawałem korytarz ma swoją kontynuację, jednak lepiej tego nie sprawdzać na własną rękę! Obiekt w porównaniu do „kryształowej” jest wyraźnie niższy – być może pełnił tylko rolę wyrobiska poszukiwawczego?

Sztolnia „ukryta”

Kilkadziesiąt metrów od opisywanych obiektów górniczych znajduje się kolejna sztolnia, którą roboczo nazwaliśmy „ukrytą”. Jej wlot został skrzętnie zamaskowany, dzięki czemu mało kto wie o jej istnieniu. Na pierwszy rzut oka można stwierdzić, że obecne wejście nie jest tym pierwotnym. Prawdopodobnie ktoś dokopał się do korytarza od góry, omijając w ten sposób jego niedrożny fragment.

Sztolnia jest dość nieregularna jeśli chodzi o kształt i przebieg. W jej dalszych partiach trafiamy na odkrytą żyłę prawdopodobnie wapienia krystalicznego. Co jest w tym wszystkim najciekawsze, to fakt, że dawne wyrobisko zostało na nowo spenetrowane przez człowieka i przystosowane do ponownego wykorzystania! W kilku miejscach trafimy na stosunkowo nowe obelkowanie oraz pozostawiony wewnątrz sprzęt. Kto i w jakim celu zadał sobie tyle trudu? Jeżeli jesteście zainteresowani tym tematem, dajcie koniecznie znać, a my przygotujemy obszerniejszy materiał z eksploracji tej sztolni.

Zobacz też: Stara kopalnia kobaltu w Szklarskiej Porębie

To tylko trzy stare sztolnie wapienia krystalicznego, na które trafiliśmy w Górach Ołowianych w latach 2017 oraz 2020. Nienaturalne ukształtowanie terenu – warpy, leje i zapadliska, mogą świadczyć o tym, że na opisywanym terenie znajdowało (lub znajduje się!) więcej podziemnych chodników. Ciekawe, czy będzie nam dane je kiedyś odkryć!

UWAGA!Opisywane miejsca nie są udostępnione turystycznie. Eksplorację można przeprowadzić na własną rękę, jednak niezbędne będą do tego doświadczenie i sprzęt. Nieumiejętna eksploracja może doprowadzić do utraty zdrowia lub życia.

…lub zostań Patronem serwisu www.gorskiewyrypy.pl 🙂