Szlak Orlich Gniazd to długodystansowy, ponad 160-kilometrowy szlak łączący Kraków z Częstochową. Trasa odwiedza wiele ciekawych miejsc na Jurze Krakowsko – Częstochowskiej. Wśród nich znajdują się nie tylko tytułowe Orle Gniazda, czyli zamki, ale i -a może przede wszystkim?- niesamowite twory przyrody w postaci skał, wąwozów, czy jaskiń.

Zanim zaczniesz lekturę – zaobserwuj nas na Instagramie!

Szlak Orlich Gniazd – w skrócie

Dystans: 166,2 km
Suma podejść: 2900 m
Początek: Kraków
Koniec: Częstochowa
Województwa: małopolskie, śląskie
Kolor oznaczeń: czerwony
Charakter: wyżynny

Szlak Orlich Gniazd – wstęp

Szlak Orlich Gniazd to świetna propozycja dla osób, które dopiero zaczynają przygodę z pokonywaniem dłuższych dystansów. Jeżeli w przyszłości chcielibyście pokonać GSB, czy GSS, jednak nie macie przekonania co do formy, sprzętu, czy taktyki, SOG będzie dobrym sprawdzianem przed „grubszą” misją.

Obszar wyżynny, niewielka ilość przewyższeń, sporo mijanych miejscowości, a co za tym idzie w miarę komfortowa baza noclegowa i gastronomiczna – to plusy, które docenią początkujący wędrowcy. Nie oznacza to jednak, że na SOG nie powinni wybrać się i ci bardziej zaprawieni piechurzy!

Wręcz przeciwnie. Po drodze można zobaczyć całą masę perełek w postaci średniowiecznych warowni, jaskiń, skał i rezerwatów przyrody. Te wszystkie wspaniałe miejsca trochę są porozrzucane po Jurze, a Szlak Orlich Gniazd łączy je ze sobą. Doświadczeni turyści powinni pokonać trasę w około 3-5 dni.

Szlak Orlich Gniazd – mapa

Szlak Orlich Gniazd – początek i koniec

Wędrówkę można rozpocząć w Krakowie lub w Częstochowie. Historyczny początek szlaku znajduje się jednak w Krakowie w dzielnicy Krowodrza. Można tu dojechać z centrum tramwajem lub autobusem. Pierwsza czerwona kropka znajduje się obok przystanku przy pętli tramwajowej.

Druga skrajna kropka SOG znajduje się na Starym Rynku w Częstochowie. To dosłownie kilka minut pieszo od dworca PKP Częstochowa. Idąc od strony dworca, kropki należy wypatrywać po lewej stronie na murku, jeszcze przed placem z charakterystycznymi rzeźbami postaci na szczudłach. Z kolei kończąc wędrówkę w Częstochowie – kropka znajduje się po prawej stronie nieco za placem.

Szlak Orlich Gniazd – przebieg i kilometraż, nawigacja

UWAGA! Stan na 2021 rok – mogło się tyci zmienić 🙂

Jeżeli chodzi o nawigację na trasie – cały szlak oznaczony jest w terenie. Oznaczenia są kompletne, a w wielu miejscach natrafimy na specjalne tablice przedstawiające przebieg SOG, odległości między charakterystycznymi punktami oraz znajdujące się w danej okolicy atrakcje. Do nawigacji nie potrzebny jest więc ślad GPX, czy nawet klasyczna mapa – choć wiadomo, tę zawsze warto mieć ze sobą.

W wielu miejscach na trasie trafimy na dedykowane dla szlaku kierunkowskazy. Fajnie!

Szlak Orlich Gniazd – rys historyczny

Jeżeli zdecydowaliście się na wędrówkę SOG, warto wiedzieć to i owo na temat trasy. Obiecujemy, że będzie króciutko! Przede wszystkim należy zaznaczyć, że pracę nad szlakiem rozpoczęły się już w latach 20-tych XX wieku.

To może Cię zainteresować: Kurtka puchowa Forclaz MT100 z Decathlonu. Czy warto? Jakie ma parametry? Jaka trwałość?

To były pierwsze próby wytyczenia trasy z Krakowa w kierunku Płaskowyżu Ojcowskiego. Ostatecznie szlak został wyznaczony w 1950 roku i miał długość 163,9 km. Następnie na przestrzeni lat marszruta była wielokrotnie modyfikowana w celu podniesienia jej atrakcyjności.

Szlak Orlich Gniazd – atrakcje i bilety wstępu

Ciekawych miejsc położonych bezpośrednio na trasie lub sąsiadujących z nią, jest naprawdę sporo. Co najmniej drugie tyle atrakcji znajduje się w nieco większej odległości od szlaku (od kilkuset metrów do kilku kilometrów).

Zamek Pieskowa Skała

My o miejscach, które zrobiły na nas największe wrażenie, popełnimy odrębny tekst. Poniżej znajdziecie listę atrakcji na szlaku i garść przydatnych informacji. Zacznijmy od tych stworzonych przez człowieka.

Darmowe atrakcje: Centrum Edukacyjno-Muzealne Ojcowskiego Parku Narodowego w Ojcowie, Kaplica na Wodzie w Ojcowie, Sanktuarium na Grodzisku, pustelnia, Ruiny Zamku w Bydlinie i okopy z czasów I wojny światowej, Pilica – ratusz, pałac, fortyfikacje, pozostałości linii fortyfikacyjnej B1 z 1944 roku w Żerokowicach, ruiny zamku Bąkowiec (tylko z zewnątrz), łowiska pstrąga w Złotym Potoku.

Atrakcje przyrodnicze: Dolina Prądnika, Brama Krakowska, Jaskinia Ciemna, Wzgórze Grodzisko, Maczuga Herkulesa, Januszkowa Góra, Góry Bydlińskie, Dolina Wodącej, Rezerwat Przyrody Smoleń, Góra Janowskiego, Okiennik Wielki, Skały Podlesickie, Góra Zborów, Ostrężnik i Jaskinia Ostrężnicka, Diabelskie Mosty, Sokole Góry, Góra Zamkowa w Olsztynie, Góry Towarne, Zielona Góra

Szlak Orlich Gniazd – rodzaj podłoża, teren

Rodzaj podłoża na całej trasie jest mocno zróżnicowany. Nie liczyłem tego szczegółowo, ale chyba zbytnio nie przestrzelę twierdząc, że rozkład ten wynosi: 45% dróg leśnych – 30% dróg polnych – 25% asfaltu . Niestety, na trasie SOG jest sporo odcinków asfaltowych. Czasami są to lokalne drogi, innym razem dość ruchliwe szosy.

Teren przez który przebiega trasa nie jest jakoś specjalnie wymagający, co wynika ze specyfiki Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Jest sporo podejść, jednak nie są one ani jakoś szczególnie długie, ani morderczo strome. W kilku miejscach na leśnych drogach sporo piachu. Terenów podmokłych i przepraw przez strumienie nie zanotowałem.

Po drodze mijamy kilkanaście wiat turystycznych, które będą dogodnym miejscem na odpoczynek, czy posiłek, a także na przeczekanie niekorzystnych warunków atmosferycznych. Wiaty to także dogodne miejsca na nocleg dla osób wędrujących ze śpiworem. Niektórzy decydują się na biwakowanie przy grotach i jaskiniach, a tych po drodze nie brakuje!

Szlak Orlich Gniazd – sklepy

Kraków – Krowodrza (kilka małych sklepików, m.in. pieczywo), Giebułtów (niewielki sklep przy skrzyżowaniu), Ojców (jeden mały sklep w centrum), Sułoszowa (kilka sklepów spożywczych, piekarnia, apteka, bankomat), Rabsztyn (sklep spożywczy), Jaroszowiec (mini marekt i kilka mniejszych sklepów), Pilica (sklep spożywcze, piekarnia), Podzamcze (mały sklep spożywczy, otwarty do godz. 20:00!), Mirów (mały sklep spożywczy pod turystów), Niegowa (niewielki spożywczak), Zrębice (sklep spożywczy), Złoty Potok (sklep spożywczy w centrum), Olsztyn (kilka sklepików spożywczych).

Szlak Orlich Gniazd – lokale gastronomiczne

Ojców (restauracje, bary, smażalnie, kawiarnie), Sułoszowa (dwie restauracje), Rabsztyn (restauracja, kawiarnia), Pilica (bar, restauracja, pizzeria, kebab),
Podzamcze (kilka restauracji), Morsko (kawiarnia), Bobolice (restauracja), Ostrężnik (restauracja), Złoty Potok (smażalnie ryb, restauracje, pizzeria), Olsztyn (restauracje, pizzeria).

Wiele lokali gastronomicznych mijanych na trasie otwartych jest tylko na weekendy lub w ścisłym sezonie turystycznym. Przed wyruszeniem na szlak warto zrobić rozeznanie. Aha! Jeśli chodzi o lokale w Pilicy – koniecznie zajrzyjcie do Baru „U Ryśka”! Co prawda wystrój tego miejsca sugeruje, że czas się tu zatrzymał… jednak dania są tu pyszne jak w domu, porcje spore, no i sam Pan Rysiek wkłada w to wszystko mnóstwo serca i gości jak rodzinę!

Szlak Orlich Gniazd – pozostałe informacje praktyczne

Zobacz też: Bluza termoaktywna Brubeck Thermo – pierwsza warstwa dla aktywnych na chłodne i mroźne dni

Już teraz zapraszam na kolejne wpisy na temat Szlaku Orlich Gniazd, w których opiszę naszym zdaniem największe atrakcje na trasie, a także zastanowię się nad atrakcyjnością szlaku i podsumuję to i owo. Gorąco zachęcam do komentowania niniejszego tekstu. Jestem przekonany, że w trakcie pokonywania SOG przeoczyłem jakieś istotne miejsca lub po prostu zapomniałem o nich wspomnieć 🙂

Co możesz jeszcze zrobić?

Wojtek Wesołowski

Turysta. Długodystansowiec. Eksplorator. Przez ostatnią dekadę przeszedł w górach ponad 20 000 km. Twórca projektu Górskie Wyrypy. Od 2013 roku promuje imprezy długodystansowe dla piechurów. Ma na koncie kilkadziesiąt startów w takich wydarzeniach. Sudety to jego mała ojczyzna. Je też lubi promować.

www.gorskiewyrypy.pl