Przerwana zapora w Górach Izerskich to obecnie atrakcja turystyczna znajdująca się w czeskiej części tego pasma górskiego. To także miejsce ogromnej katastrofy sprzed lat, w wyniku której zginęło kilkadziesiąt osób. Zapraszamy!
Przerwana zapora w Górach Izerskich (czes. Protržená přehrada) to pozostałości zapory na rzece Bílé Desná. Patrząc na mapę, miejsce znajduje się mniej więcej w połowie drogi pomiędzy Szklarską Porębą, a Libercem.
Protržená přehrada przyciąga wielu odwiedzających każdego dnia
Zaporę otwarto w 1915 roku. Podobnie jak wiele innych tego typu budowli, tak i ta konkretna powstała, aby chronić ludność przed powodziami. Korona zapory miała niespełna 173 metry długości oraz 5,5 metra szerokości.
Zapora w trakcie budowy
Wzniesienie budowli wymagało ogromnego nakładu pracy
W 1916 roku, w niecały rok po oddaniu do użytku, korona zapory została przerwana. Wysoka fala zeszła doliną w kierunku miejscowości Desná, niszcząc wszystko, co napotkała po drodze.
W wyniku tego zdarzenia życie straciło ponad 60 osób, ponad 30 domostw zostało zmytych z powierzchni Ziemi, a kolejnych ponad 60 budynków poważnie uszkodzonych. Tamy nigdy nie odbudowano. Za ostateczny powód katastrofy uznano wzniesienie zapory na uskoku geologicznym.
Wieża bramna dawnej zapory
W tym miejscu ponad 100 lat temu znajdował się rozległy zbiornik wodny
Obecnie w miejscu dawnego zbiornika wodnego o długości około 200 metrów znajduje się polana otoczona gęstym lasem. Można tu obejrzeć pozostałość po koronie tamy wraz z wieżą bramną. To właśnie w tym miejscu doszło do przerwania zapory.
Przy zrujnowanej budowli wytyczono ścieżkę dydaktyczną z wieloma tablicami informacyjnymi. Znajdziemy na nich sporo informacji na temat wznoszenia obiektu oraz samej katastrofy.
Na ścieżce dydaktycznej
Ścieżka odwiedza wszystkie zakamarki przerwanej zapory
Nieco poniżej wieży bramnej można zobaczyć nietypowy pomnik upamiętniający ofiary tragicznego zdarzenia sprzed lat, który stanowi wyrwany i przeniesiony przez wodę fragment zapory.
Pomnik pamięci ofiar katastrofy stanowi wyrwany przez wodę fragment zapory
Przerwana zapora w Górach Izerskich to obecnie chętnie odwiedzane miejsce. Niektórzy traktują je jako swój cel pieszej lub rowerowej wycieczki. Inni odpoczywają na zielonej trawie w drodze na szczyt Jizera lub do Osady Jizerka.
Lesní bar Krömerova bouda przy dawnej zaporze
Samoobsługa!
Ciekawą opcją wydaje się przejście do lub z przerwanej zapory wzdłuż rzeki Biała Desna (opcja nr 3 poniżej). Trasa ta prawie cały czas zawieszona jest nad korytem górskiego potoku, którym zeszła tragiczna w skutkach fala.
Punkt widokowy przy drodze do miejscowości Desna. Niebieskie proporce na dalszym planie wskazują na wysokość fali w dniu przerwania zapory
Po drodze natrafimy na punkt widokowy. Patrząc z niego w kierunku górnej części koryta, wprawne oko dostrzeże niebieskie proporce zawieszone na linie wysoko nad potokiem. To właśnie taką wysokość (red. 13 metrów) miała w tym miejscu fala wody wypływającej z przerwanej zapory.
Przerwana zapora w Górach Izerskich – informacje praktyczne
Na miejscu znajduje się niewielki lokal gastronomiczny z napojami, przekąskami oraz piwem – Lesní bar Krömerova bouda
W bezpośrednim sąsiedztwie brak parkingów. Te znajdują się w odległości kilku kilometrów od atrakcji, a z ich lokalizacją można zapoznać się tutaj
W odległości 1-2 kilometrów od dawnej zapory znajduje się sporo ciekawych miejsc, m.in. szczyt Jizera, wieża widokowa Svetly vrch, czy Osada Jizerka
Turysta. Długodystansowiec. Eksplorator. Przez ostatnią dekadę przeszedł w górach ponad 20 000 km. Twórca projektu Górskie Wyrypy. Od 2013 roku promuje imprezy długodystansowe dla piechurów. Ma na koncie kilkadziesiąt startów w takich wydarzeniach. Sudety to jego mała ojczyzna. Je też lubi promować.
